ERROMAKO HISTORIAREN TAULA

ERROMATARREN HISTORIA

1.Erroma: hiritik inperiora

·         Erromako zibilizazioaren kokapena: Mediterraneo itsasoaren inguruan garatu zen. “Mare Nostrum” deitu zioten Mediterraneoari. Lurralde asko hartu zituzten menpean.   ·         Inperioaren hedadurarik handiena: -Iparraldetik: Britaniar Uharteetaraino. -Hegoaldetik: Saharako Basamorturaino. -Ekialdetik: Mesopotamiaraino. -Mendebaldetik: Hispaniaraino.     ·         Zer gertatzen zen aurre egiten zieten herrietako biztanleekin?:   Gerra-preso bezala hartzen zituzten eta ondorioz esklabo bihurtu (gladiadoreak).       ·         Nola antolatu zuten inperioa?: Probintziatan banatu zuten, horrela errazago gobernatzeko. Probintzia bakoitzean gobernadore bat ezarri zuten.

2.Historiaren aldiak

2.1. Monarkia (K.a.753-509): Hasierako aldia izan zen. Erregeak gobernatzen zuen-patrizioen familiakoak- eta Senatuaren laguntza zuten.   2.2. Errepublika( K.a.509-27): Behin Etruskoak bidali ondoren jarri zuten gobernu mota berria izan zen.   -Errepublikak hiru erakunde nagusi izan zituen:   ]Komizioak: batzarrak ziren, legeak bozkatzeko eta magistratuak hautatzeko egiten ziren.   ]Magistraturak: gobernuko karguak ziren.   ]Senatua: erakunde garrantzitsuena zen. Legeak erabaki, kanpo politikaz arduratu eta magistratuei zuzenbideak eman.   -Errepublika garaiko bi arazo nagusi: ]Gizartearen banaketa desorekatua: patrizioak eta plebeioak. Patrizioak boteretsuenak eta aberatsenak ziren; gutxiengoa eta politikan parte hartzen zuten. Plebeioak gainerako biztanleak ziren.   ]Gerra Punikoak: erromatar eta kartagotarren arteko gerrak izan ziren. Hanibal jeneral kartagotarra nabarmendu zen. Erromatarrek irabazi zuten.

2.Historiaren aldiak

-Errepublikaren krisia:   ]Noiz?   ]Zer dela eta?   ]Nor izan zen Espartaco?   ]Zer izan ziren triunbiratuak?       Lehen triunbiratua:       Bigarren triunbiratua:       2.3. Inperioa (k.a. 27-k.o.476): -Inperioaren goren unea (k.a.27-k.o.235): ]Nor izan zen lehen enperadorea?:   ]Zer botere zituen?:     ]Noiz lortzen da inperioaren goren unea?:   ]Pax romana:       -III.mendeko krisia: ]Gizarte-matxinadak:       ]Germaniarrak:       -IV.mendeko susperraldia: ]Diokleziano eta Konstantino:       ]395.urtean zer gertatzen da?:     -Inperioaren amaiera (476.urtean):